SKKN Phương pháp gây hứng thú tập luyện thể dục thể thao cho học sinh THCS

iếp giảng dạy bộ môn thể dục, trực tiếp giảng dạy cho từng đối tượng học sinh, được nhìn thấy sự thay đổi về khả năng vận động của từng lứa tuổi và đặc biệt là thấy rõ sự thay đổi của từng em, tôi càng được thấy rõ điều đó: có em tiếp thu các động tác rất nhanh, có em tiếp thu ở mức độ trung bình hoặc thấp; cũng có trường hợp các em tiếp thu với tốc độ như nhau nhưng khả năng vận động lại khác nhau.
Điều làm tôi rất vui là hầu hết học sinh đều thích tập thể dục. Trong mỗi giờ thể dục các em học khá hăng hái giúp đỡ những em còn yếu và từ đó tôi nhận thấy tinh thần đoàn kết giúp đỡ bạn của các em đã lại hiệu quả rất cao và trong năm học này những lớp do tôi giảng dạy đều đạt điểm khá và giỏi với tỷ lệ khá cao.
Trong những năm qua, thực tế giảng dạy đã cho tôi thấy được niềm vui, sự yêu nghề và một điều luôn làm tôi trăn trở là: Phải làm thế nào phát huy được hết những khả năng của mình để truyền đạt lại cho học sinh những kiến thức mà tôi đã được đào tạo và giúp các em có hứng thú, say mê với môn học, giúp các em không những hoàn thiện về kiến thức, kỹ năng mà còn là những con người mạnh khoẻ về thể chất và tinh thần?
Hiện tại để làm tốt công việc của mình không những tôi có tinh thần trách nhiệm mà còn ý thức phải học hỏi trau dồi kinh nghiệm, nâng cao trình độ của mình và trong bài viết này tôi mạnh dạn có sáng kiến đóng góp nhằm
5
nâng cao hiệu quả của giờ học giáo dục thể chất trong trường THCS. Đối với giáo viên giảng dạy môn thể dục, việc nâng cao chất lượng giờ dạy đòi hỏi người giáo viên luôn cải tiến nội dung, cải tiến phương pháp giảng dạy cho phù hợp lứa tuổi học sinh.
PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1 . PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Kích thích các em ham thích học môn thể dục.
Sử dụng tranh ảnh, video, clip, các dụng cụ học tập : Tranh các loại, bóng (các loại bóng), Cầu đá (các loại cầu), dây nhảymang tính hấp dẫn.
Phương pháp sử dụng “trò chơi”.
Phương pháp thi đua khen thưởng các thành tích trong thể dục thể thao
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Trong môn thể dục, để có một tiết học đạt kết quả cao, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, tập luyện, nắm vững được nội dung bài học, không cần ghi lý thuyết, thực hiện động tác một cách chính xác, hoàn hảo không có dấu hiệu mệt mỏi, chán nản tập luyện cho có, cho xong, phải đảm bảo tốt chất lượng môn học. Muốn đạt được những yêu cầu trên, cần phải có những phương pháp thiết yếu sau:
Trước hết giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy. Giáo viên phải tập làm mẫu từng động tác, thao tác nhuần nhuyễn, phân tích rõ ràng từng chi tiết, yếu lĩnh kỹ thuật động tác trước khi lên lớp để học sinh hiểu và nắm bắt ngay.
Đã gọi là làm mẫu thì động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật. Vì những động tác ban đầu dễ gây ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Đối với giáo viên không chuyên, giáo viên không có khả năng làm mẫu thì nên cho học sinh quan sát kỹ tranh ảnh ,xem phim hoặc có thể bồi dưỡng cán sự, chọn những em có năng khiếu tốt về mặt này để làm mẫu thay cho giáo viên khi giảng dạy động tác mới.
Khi giảng giải phân tích kỹ thuật động tác nên ngắn gọn, chính xác, xúc tích dễ hiểu. Ngoài trời có thể sử dụng tranh ảnh, biểu đồ để minh hoạ làm tăng sự chú ý trong các em.
6
Do đặc điểm của học sinh lứa tuổi THCS tính hiếu động, ít tập trung, ít chú ý, nhất là khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng. Do vậy trong phần mở đầu giáo viên nên sử dụng một số trò chơi thường được các em ưu thích, để gây sự tập trung và hứng thú trước khi vào phần cơ bản. Hoặc cho cả lớp vỗ tay hát chung một bài hát để tạo sự thoả mái phấn khởi bước đầu cho quá trình tập luyện.
Trong tiết học thể dục không nhất thiết phải tuân theo qui định khuôn khổ mà phải luôn luôn thay đổi thêm vào một số tình tiết mới dễ gây hứng thú cho học sinh. Như thông qua một số biện pháp trò chơi, thi đua khen thưởng, tăng độ khó.
Trong quá trình dạy học, nếu các em có dấu hiệu mệt mỏi giáo viên cần thay đổi nội dung để tạo lại sự hứng thú, lấy lại tâm lý trạng thái vui tươi, có thể cho chơi một số trò chơi nhỏ hay kể một câu chuyện ngắn gọn về tinh thần luyện tập thể thao, lời kêu gọi tập luyện thể dục của Bác Hồ
Dụng cụ học tập rất quan trọng, nên áp dụng triệt để vì nó dễ tạo nên hưng phấn. Cho nên mỗi nội dung, mỗi tiết học, giáo viên nên thay đổi dụng cụ như : cầu thi đấu, bong, cờ hay các vật dụng khác mang màu sắc áp dụng trong bài học và trò chơi, sẽ tác động vào mắt các em gây sự hứng thú hấp dẫn trong tập luyện.
Trong suốt tiết học, giáo viên cũng nên dùng phương pháp thi đua khen thưởng để động viên các em, mỗi một nội dung cho các tổ thi đua với nhau, giáo viên nhận xét khen thưởng sẽ tạo nên sự tranh đua, gắng sức tập luyện. Nói một cách cầu kỳ, ở tâm lý học sinh chỉ cần động viên khen ngợi một điều gì đó là các em sẽ thích thú ngay.
Để tìm hiểu tình hình học sinh một cách toàn diện, trong mỗi lớp học, tìm hiểu khả năng vận động của các em, có sức khoẻ tốt, có sức khoẻ yếu, hay bệnh tậtĐể có hình thức bồi dưỡng tập luyện khác nhau.
Đối với học sinh yếu, khuyết tật, không để các em nghỉ, mà giáo viên phải tổ chức riêng cho các em tập với cường độ nhẹ hoặc cho các bạn có sức khoẻ tốt giúp đỡ các bạn yếu, giáo viên nên động viên khích lệ các em này. Tạo điều kiện cho các em, chẳng hạn cho các em này làm trọng tài trong các trò chơi, các hoạt động thi đua hoặc áp dụng phương pháp tập luyện bằng cách “ phục hồi chức năng” với hình thức nhẹ nhàng, nội dung phù hợp để các em này được hoạt động, tạo cho các em một tinh thần thoải mái, vui vẻ phấn khởi tập luyện nâng cao sức khoẻ cùng các bạn.
Nói chung chương trình dạy thể dục trong trường THCS rất đa dạng, phong phú nhưng tuỳ theo một mức độ khác nhau. Chúng ta nghiên cứu trong
7
mỗi tiết dạy tạo mọi điều kiện, sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em, đảm bảo tính vừa sức, hấp dẫn, tạo nên sự hưng phấn, kích thích các em say mê luyện tập, nâng cao sức khoẻ đảm bảo việc học tập.
Ví dụ:
Trò chơi dẫn bóng vượt chướng ngại vật:
Chỗ chơi: Sân bằng phẳng sạch 50m hoặc 30m
Số người chơi: 4 -6 đội, mỗi đội 6 - 8 học sinh
Dụng cụ chơi: 4 - 6 quả bóng chuyền (hoặc bóng rổ mini) 20 - 30 ghế nhựa cao 30cm - 40cm
Cách chơi: Các thành viên của đội sẽ dẫn bóng vượt qua các chướng ngại vật (4 - 5 ghế nhựa xếp thành hàng dọc mỗi ghế cách nhau 5m) thành viên cuối cùng của đội nào về đích trước tiên sẽ thắng.
Trò chơi truyền bóng tiếp sức
Chỗ chơi: sân tập thể dục
Dụng cụ chơi: 4 quả bóng chuyền hoặc bóng đá
+Cách chơi: Chia 4 đội có số người bằng nhau lần lượt chuyền bóng qua háng ra sau, qua đầu, sang trái, sang phải từ người đầu đến người cuối hàng. người cuối hàng sau mỗi kiểu chuyền bóng lại cầm bóng chạy lên trước để tiến tục truyền bóng. Đội nào chuyền bóng đủ các kiểu theo yêu cầu mà goàn thành sớm nhất sẽ thắng
Trò chơi nhảy dây tiếp sức 
+ Chỗ chơi: Sân tập thể 
+ Dung cụ chơi: 4 - 6 dây nhảy
Cách chơi: Chia đội chơi theo sĩ số lớp. Khi có hiệu lệnh thực hiện động tác nhảy dây bằng 2 chân (không được chạy). Lượt về tay cầm dây chạy về đưa dây cho người tiếp theo.
8
IV. GIÁO ÁN MINH HỌA
TIẾT 62: BẬT NHẢY - CHẠY BỀN
NỘI DUNG
Định lượng
PHƯƠNG PHÁP- TỔ CHỨC
TG
SL







I. PHẦN MỞ ĐẦU
10- 12’

Đội hình nhận lớp
1. Nhận lớp
1-2’

••••••••••••


••••••••••••
- Giáo viên nhận lớp, kiểm tra sĩ số




••••••••••••



- Phổ biến nội dung, yêu cầu bài học.


••••••••••••
2. Khởi động


Xgv


- Lớp trưởng tập hợp lớp báo cáo sĩ
a. Khởi động chung




số .



- Chạy vòng quanh sân trường


- Giáo viên phổ biến nội dung 




- Tập bài thể dục tay không 4 động






tác




Đội hình khởi động chung

4-6’

+ Động tác : Tay cao






LT
CB	1	2	3	4
+ Động tác : Tay ngực
Các động tác khởi động đưa cơ thể




từ trạng thái tĩnh sang trạng thái
1,2
3,4
5,6
7,8
động một cách hợp lý. Giúp cơ thể
+ Động tác : Vặn mình

sẵn sàng đáp ứng được các yêu cầu




về vận động của phần cơ bản.




Yêu cầu : Các động tác của bài khởi




động phải được thực hiện hết biên




độ, làm dẻo các khớp.
1
2
3
4

+ Động tác : Bụng

- Lớp trưởng điều khiển khởi động








chung.






9
1,2	3,4	5,6	7,8
b. Khởi động chuyên môn
Xoay các khớp cổ chân, cổ tay, khớp gối, vai.
Ép dây chằng ngang
Ép dây chằng dọc
Chạy bước nhỏ
Chạy nâng cao đùi
Chạy đạp sau

2lx8n
2lx8n
2lx10
m
2lx10
m

Giáo viên điều khiển khởi động chuyên môn, quan sát nhắc nhở học sinh tập đúng động tác.
Đội hình khởi động chuyên môn
Xgv
Giáo viên gọi tên động tác-> điều khiển học sinh tập đồng loạt
Đội hình luyện tập
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•


Xgv


Giáo viên quan sát nhắc nhở học sinh thực hiện đúng động tác
Đội hình kiểm tra, quan sát tranh
Xgv
10
PHẦN CƠ BẢN * Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra nội dung Bật nhảy: + Nhảy bước bộ trên không
1.Bật nhảy:
a. Ôn : Nhảy bước bộ trên không
b. Ôn: Chạy đà tự do nhảy xa kiểu
ngồi
* Củng cố

GV gọi 2-3 HS lên thực hiện động
30-32’

tác->HS ở dưới quan sát nhận xét.
2-3’

- GV nhận xét, đánh giá xếp loại.
2-4l

GV
gọi tên
động
tác
- thị phạm


động tác - cho học sinh xem tranh và


phân tích kỹ thuật nhảy bước bộ trên


không














Đội hình tập luyện









●
●
●
●









●
●
●
●
9-11’





GV
●
●
●
●



















●
●









●
●









●
●
●
●


GV nhắc lại kỹ thuật động tác : Chạy


đà tự do nhảy xa kiểu ngồi.


GVchia lớp thành 2 nhóm tập luyện.


Đội hình chia nhóm tập luyện















●



●









●



●





















GV

●


● ●













●


●







●


●
9-11’
●


●










●


●

●


●



●


●

●
● ●









●


●












●


●


Nhóm 1


Nhóm 2


Nhóm 1: Luyện tập chạy đà tự do














nhảy xa sau đó đổi với nhóm 2 và


luyện tập nhảy bước bộ trên không


Nhóm 2: Luyện tập nhảy bước bộ













trên không sau đó đổi với nhóm 1




11
c.Trò chơi:
Bật nhảy tiếp sức có bóng
Gv gọi tên trò chơi – điều khiển HS chơi.
2.Chạy bền
Chạy bền trên địa hình tự nhiên
Gv nhắc hs phân phối sức khi chạy
Nam chạy 3 vòng sân trường
Nữ chạy 2 vòng sân trường
III. PHẦN KẾT THÚC
Hồi tĩnh :
Rũ chân, tay
Nhận xét giờ học.
Giao bài tập về nhà

2-3’
4-6’
2-3’

GV quan sát và sửa sai cho HS GV gọi 2-3 học sinh thực hiện nhảy bước bộ trên không- HS nhận xét-GV nhận xét , đánh giá xếp loại học sinh kịp thời.
Đội hình chơi.
●	●●●
1-2l
●	●●	● 
●●●●
●●●	●
XP	Đích
GV
Đội hình chạy bền.
Xgv
Đội hình xuống lớp
••••••••••••
••••••••••••
••••••••••••
••••••••••••
Xgv
12	
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Sau thời gian áp dụng phương pháp trên chúng tôi thấy rất thuận tiện trong việc soạn giảng cũng như về thực tế nội dung tiết học đa số các em có tiến bộ nhiều trong môn học, cụ thể là học sinh tất cả các khối rất ham thích luyện tập, thường trông đến tiết học thể dục, chất lượng tăng lên rõ rệt qua từng giai đoạn, kể cả học sinh sức khoẻ yếu, khuyết tật, các em đã nắm kỹ nội dung chương trình, tuy không đòi hỏi mức độ cao ở các em song cũng đủ đảm bảo tốt về mặt sức khoẻ, tinh thần ý thức, tổ chức kỷ luật, là cơ sở để các em bước vào lớp kế tiếp với bản lĩnh tự tin hơn, tiến xa hơn.
Khi áp dụng phương pháp này, tôi thấy các em luyện tập tích cực hơn, hoàn thiện lượng vận động cao mà vẫn thoải mái. Chính vì vậy giờ học đạt hiệu quả, thành tích được nâng lên.
Dưới đây là bảng so sánh kết quả khảo sát (Theo bảng tiêu chuẩn rèn luyện thân thể)sau khi tôi sử dụng một số phương pháp kích thích gây hứng thú tập luyện TDTT cho học sinh khối 7 tại trường THCS Nguyễn Lân như sau:
Năm học 
Giỏi
Khá
Đạt
HKI 2020-2021
71%
17%
12%
HKI 2021-2022
73%
18%
9%

13
VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Chúng ta đều biết TDTT là một lĩnh vực khoa học, không có kiến thức khoa học về TDTT thì không có niềm tin mãnh liệt vào lợi ích, tác dụng kỳ diệu của TDTT đối với sức khoẻ con người và không thể xây dựng cho mình nếp sống văn minh khoa học, nếp sống hằng ngày rèn luyện thân thể đều đặn. Cho nên việc GDTC là con dao hai lưỡi, người giáo viên hướng dẫn học sinh tập luyện mà không nắm được tình hình sức khoẻ, đặc điểm sinh lý của học sinh thì dễ đưa đến hậu quả khó lường, gây nguy hại đến sức khoẻ, tác động xấu đến sự phát triển tố chất của học sinh. Để thực hiện được chương trình và giảng dạy cho học sinh tập luyện có hiệu quả, điều quan trọng có tính quyết định là phải có giáo viên thể dục có trình độ vững vàng, yêu thích TDTT, có sức khoẻ tốt.
Bản thân mỗi giáo viên thể dục cần phải thường xuyên học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tìm tòi các phương pháp gây hứng thú cho học sinh khi tham gia môn học để đáp ứng yêu cầu của tiến trình giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn;Tăng cường dự giờ trao đổi kinh nghiệm, tham khảo các bài giảng mẫu để rút kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ sư phạm. Giáo viên luôn tìm tòi những phương dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn, không áp đặt, không máy móc.
Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ giảng dạy, phục vụ tốt cho công tác chăm lo sức khoẻ học sinh.
Mỗi năm nhà trường cần mua sắm thêm một số thiết bị đồ dùng dạy học mới để thay thế những đồ dùng đã xuống cấp đặc biệt là nệm nhảy xa để học sinh được tập luyện an toàn trong giờ học Thể dục
14
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Tóm lại việc học môn thể dục trong nhà trường phổ thông là một động lực quan trọng để góp phần hoàn thiện về mặt thể chất ngoài ra còn có tác dụng tích cực thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển.Vì vậy mỗi giáo viên chúng tôi phải trau dồi kiến thức,tự hoàn thiện mình,luôn trăn trở tìm ra những phương pháp soạn giảng, tập luyện phù hợp khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng GDTT ngày càng phát triển góp phần đào tạo cho xã hội thế hệ tương lai là những con người toàn diện có sức khoẻ dồi dào, có thể lực cường tráng,dũng khí kiên cường để tiếp túc sự nghiệp cách mạng của Đảng và sống cuộc sống vui tươi lành mạnh.
Để đảm bảo công tác GDTC cho học sinh đòi hỏi phải tăng cường các thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc giảng dạy của thầy cô và của việc tập luyện của học sinh vì vậy mỗi năm nhà trường cùng thầy cô, học sinh tự làm thêm một số thiết bị dụng cụ như: cờ, hố cát, sân bóng...góp phần làm giàu thêm cơ sở vật chất của nhà trường phục vụ tốt cho công tác GDTC cho học sinh.
Đề tài này tuy rằng đã hoàn thành nhưng không thể tránh khỏi hạn chế thiếu sót, mong các bạn đồng nghiệp và Ban giám khảo đóng góp ý kiến, bổ sung để tôi có thêm các biện pháp mới hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, để góp phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA	Nguyễn Lân, ngày 20 tháng 04 năm 2022
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ	Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Tác giả
Vũ Văn Kiên
15
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Một số văn bản về TDTT quần chúng năm 1995.
Điền kinh trong trường phổ thụng. Nxb TDTT năm 2001
Sách giáo viên thể dục các lớp 6, 7, 8, 9. Nhà xuất bản giáo dục năm 2002
Một số văn bản về TDTT quần chúng năm 1995. NXB TDTT năm 1995
126 trò chơi vận động. Nhà xuất bản Thanh Niên năm 2000
16