SKKN Một số bài tập nâng cao chất lượng cho đội tuyển đá cầu khi tham gia hội khỏe Phù Đổng

ương pháp làm mẫu
Phương quan sát
Phương pháp rèn luyện thực hành
Phương pháp thống kê.
– Giới hạn đề tài.
Đề tài “Một số bài tập giúp học sinh nâng cao chất lương môn Đá cầu ở cấp Trung học cơ sở” được nghiên cứu và viết dựa trên tâm sinh lí của học sinh các khối lớp 6,7,8,9 và dựa vào hoạt động giảng dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh trường Trung học cơ sở.
B - PHẦN NỘI DUNG
– Cơ sở lí luận.
Trong luyện tập môn Đá cầu để có được những giờ học đạt kết quả cao trước tiên cần tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong khi tập luyện nắm vững nội dung và thực hiện các động tác một cách hoàn hảo... Giáo viên cần phải nghiên cứu kỹ nội dung bài tập, làm mẫu chính xác từng động tác, thao tác nhuần thục, phân tích rõ ràng từng chi tiết kĩ thuật động tác trước khi lên lớp.
Giáo viên làm mẫu động tác phải đạt được yêu cầu chính xác, đẹp đúng kĩ thuật. Vì những động tác làm mẫu dễ gây được ấn tượng trong trí nhớ các em. Khi phân tích, giảng giải kĩ thuật động tác nên ngắn gọn, xúc tích, dễ hiểu mặt khác dùng tranh ảnh, video để minh hoạ tạo sự chú ý cho các em.
Do đặc điểm tâm sinh lý của các em là học sinh thường hay hiếu động, thiếu tập trung nhất là trong những giờ học ngoại khoá do ảnh hưởng các yếu tố bên ngoài. Vậy giáo viên cần quán triệt học sinh thực hiện nghiêm túc nội qui trong giờ học. Chia lớp học thành từng nhóm, đội và thường xuyên cho các nhóm này thi đấu với nhau để kích thích trong mỗi học sinh luôn luôn có sự phấn đấu trong học tập hơn nữa mặt khác tạo điều kiện cho các em có nhiều cơ hội tập luyện vận dụng những kĩ năng đã học một cách nhuần nhuyễn, khéo léo, mạnh dạn... Để mỗi khi thi đấu cấp trường, cấp cụm, cụm huyện luôn tự tin mạnh dạn không nhút nhát, e dè, sợ sệt giúp cho tâm lí của các em lúc thi đấu trên sân tốt hơn...
Giáo viên thường xuyên tuyên dương khích lệ những cá nhân tích cực tham gia tập luyện và ghi nhận những thành quả của học sinh đã đạt được trong những thời gian qua. Tạo được niềm tin, lòng tự hào của mỗi thành viên trong đội. Đồng thời cũng thẳng thắn nêu và phân tích những khuyết điểm còn yếu kém, khó khăn chưa khắc phục được.
Để làm được những điều như trên là giáo viên dạy môn thể dục như tôi cần phải tìm hiểu kĩ thực trạng của học sinh mình từ đó đưa ra những biện pháp tốt nhất, phù hợp nhất nhằm giúp cho đội tuyển Đá cầu của mình huấn luyện có được chất lượng tốt nhất mang về nhiều thành tích cho nhà trường và cũng là hạt giống cho đội tuyển cấp Thành phố.
– Cơ sở thực tiễn.
Hiện nay Đá cầu là môn thể thao được đưa vào thi đấu tại các kỳ Đại hội thể thao, Hội khỏe phù đổng cấp Thành phố, cấp cụm Huyện, cấp Tỉnh, toàn quốc Do đó việc môn Đá cầu được đưa vào giảng dạy bắt buộc trong các trường nên môn Đá cầu ngày càng phát triển mạnh. Vì vậy việc nâng cao chất lượng môn Đá cầu ở trường Trung học cơ sở là hết sức cần thiết nhằm trang bị cho học sinh một số kiến thức, kỹ năng, kỹ thuật, thể lực, chiến thuật thi đấu, tâm lý khi thi đấu.
Bên cạnh đó còn giáo dục cho học sinh ý thức và thói quen tập thể dục thể thao nhằm tăng cường sức khỏe và hiểu biết về các động tác kỹ thuật, để rèn luyện sức khỏe, phát triển thể lực và thi đấu. Vì vậy việc nâng cao chất lượng môn Đá cầu cho ở Trường trung học cơ sở để tạo tiền đề và nguồn cho đội tuyển HKPĐ của Thành phố là rất quan trọng và cần thiết.
- Thực trạng và những mâu thuẫn.
Đối với môn Đá cầu có từ rất lâu nhưng nhưng mới đưa vào chương trình chính khóa bắt buộc trong trường THCS. Trước đây học sinh chỉ biết đến môn Đá cầu qua nội dung thể thao tự chọn. Nhưng bắt đầu từ năm học 2021-2022 Môn đá cầu được đưa vào học chính thức trong môn học thể dục từ lớp 6 nhằm rèn luyện cho học sinh sự nhanh nhẹn, khéo léo, dẻo dai, khả năng tư duy sáng tạo, tâm lý vững vàng, tự tin, quyết đoán. Qua đó nhằm phát hiện, bồi dưỡng vận động viên tài
năng tham gia Hội khoẻ phù đổng và bồi dưỡng nhân tài thể thao cho đội tuyển tỉnh nhà.
Tuy nhiên do nhiều yếu tố khách quan nên một số học sinh ở các trường học chưa biết đến môn Đá cầu. Vì vậy Đá cầu hiện nay là một môn học khó đối với học sinh, nó đòi hỏi học sinh phải tập luyện rất nhiều từ động tác đơn giản như (tâng cầu bằng mu chính diện, tâng cầu bằng đùi, tâng cầu bằng má trong bàn chân) đến động tác phức tạp như (đỡ cầu bằng ngực, tấm công, quét cầu,) trong quá trình tập luyện có những động tác yêu cầu đòi hỏi kỹ năng, kỹ thuật cao dẫn đến việc các em cảm thấy khó khăn và chán nản khi thực hiện một số động tác như ( tấn công cầu cao chân trên lưới, phát cầu cao chân nghiêng mình, quét vôi, giật cầu 1 chạm để tấn công) do đó đòi hỏi học sinh phải tập luyện thường xuyên và liên tục trong thời gian dài mới có thể thực hiện nhuần nhuyễn được các kỹ thuật khó và có sự tiến bộ và thi đấu đạt thành tích cao được.
– Các bài tập giải quyết vấn đề.
1.Học sinh cần biết tư thế cơ bản của kỹ thuật và nắm được các thực hiện kỹ thuật:
a. Một số kỹ thuật về môn Đá cầu. Các bài tập kỹ thuật:
Trong các bài tập này học sinh cần biết tư thế cơ bản của kỹ thuật và nắm được cách thực hiện kỹ thuật:
Bài tập 1: Kỹ thuật tấn công: Đá móc bằng mu bàn chân (cúp ngược). (Có hình ảnh minh họa)
Đây là kỹ thuật thường được sử dụng ở gần sát trên lưới trong lần chạm thứ hai.
Tư thế chuẩn bị:
Người tập đứng quay hẳn lưng vào lưới và nghiêng một góc khoảng 30 độ, cách lưới 50-70cm. Chân không thuận đặt trước, chân đá đặt sau, trọng tâm của cơ thể dồn đều vào hai chân, hai tay để tự nhiên dọc thân người, lưng thẳng, mắt quan sát cầu mà đồng đội chuyền cho.
Tư thế thực hiện:
Khi nhận được đường chuyền “rót dầu” của đồng đội hay sau lần tâng cầu của mình, cầu rơi ở tầm cách mặt sân khoảng 1,7m và gần lưới, người chơi chuyển trọng tâm của cơ thể sang bàn chân trước sau đó kết hợp với kiễng gót bàn chân trụ, ngả người ra sau, lăng chân thuận ra trước lên cao về phía cầu, cổ chân thả lỏng. Khi tiếp xúc với cầu bàn chân gập nhanh, móc cầu sang sân đối phương. Cũng có thể người tập bật nhảy lên cao hai chân không tiếp đất, thực hiện động tác móc cầu.
Kết thúc động tác: Khi thực hiện xong động tác, hai chân tiếp đất thì người tập nhanh chóng xoay người lại, mặt hướng về sân đối phương để theo dõi đường cầu tiếp theo.
Bài tập 2: Kỹ thuật phát cầu cao chân nghiêng mình. (Có hình ảnh minh họa)
Tư thế chuẩn bị:
+ Gần giống với tư thế phát cầu thấp chân nghiêng mình. Nhưng bàn chân trước hợp với đường biên ngang 1 góc 35-45 độ và mũi bàn chân cách đường giới hạn phát cầu khoảng 40-50cm.
+ Thân trên xoay sang phải (nếu chân phát cầu là chân phải) sao cho trục vai gần như vuông góc với đường biên ngang.
Tư thế thực hiện: Giống như động tác phát cầu thấp chân nghiêng mình, nhưng chỉ khác là khi thực hiện thì cầu được tung cao hơn đầu, chếch ra trước về phía chân đá và cách người khoảng 1m.
Bài tập 3: Kỹ thuật đạp cầu (quét vôi).
Tư thế chuẩn bị:
Đứng hai chân rộng bằng vai bàn chân thuận đặt sau gót chân trước cách nửa bàn chân, khuỵu gối, hai tay để tự nhiên, trọng tâm cơ thể dồn đều vào hai chân,
người hơi khom, mắt quan sát đối phương và cầu để thực hiện kĩ thuật có hiệu quả cao.
-Tư thế thực hiện:
Khi cầu được dựng bổng lên cao khoảng 2m và cách lưới 0,5m - 1m (sau lần chạm thứ nhất), người chơi chuyển trọng tâm cơ thể sang chân trước, chân sau (chân đá) lăng mạnh ra trước và lên cao, bàn chân gập (bàn cuốc) thân trên lúc này ngả về sau, hai tay hơi đưa ra sang ngang để giữ thăng bằng.
Khi cầu cách mặt sân khoảng 1,6m- 1,7m người chơi dùng toàn bộ lực của chân đá quét miết từ trên xuống dưới, đồng thời duỗi nhanh bàn chân sao cho phần nửa trên của đế dày tiếp xúc với cạnh đế cầu và đẩy cầu bay thẳng xuống sân đối	phương
Kết thúc động tác: Khi thực hiện xong động tác, người chơi nhanh chóng di chuyển về vị trí thích hợp ở giữa sân để chuẩn bị đón đường cầu tiếp theo của đối phương nếu họ đỡ được đường cầu tấn công của mình.
Bài tập 4: Kỹ thuật đá vô lê bằng mu bàn chân (cúp xuôi). (Có hình ảnh minh họa)
Kĩ thuật này thường dùng để tấn công ở sát lưới và trong lần chạm thứ hai.
Tư thế chuẩn bị:
Người đứng gần sát lưới như đá móc, song trục vai hợp với lưới một góc 30 độ, chân không thuận để trước, chân thuận (chân đá) để sau, hai tay để tự nhiên mắt nhìn đồng đội chờ đợi đường cầu chuyền tới.
Thực hiện kĩ thuật động tác: Khi quả cầu được chuyền tới, người chơi dùng đùi hoặc mu bàn chân tâng cầu bổng lên ở lần chạm thứ nhất . Lúc cầu ở tầm cao1,7m và gần lưới, người chơi chuyển trọng tâm của cơ thể sang chân trụ và hơi ngả người ra sau, đồng thời lăng chân đá lên cao ra trước.
Người lúc này hơi xoay, áp mặt về phía lưới. Tiếp đó, người chơi lăng nhanh cẳng chân, gập bàn chân, dùng mu chính diện tiếp xúc với cầu và đá vô lê (cúp cầu) sang sân đối phương.
Đá vô lê bằng mu bàn chân (cúp xuôi)
Kết thúc động tác : Sau khi thực hiện xong động tác. Chân đá nhanh chóng thu về tiếp đất và người chơi lại lùi về phía sau, mắt quan sát đối phương (để chuẩn bị đón đỡ những quả cầu tiếp theo).
Bài tập 5: Kỹ thuật đỡ cầu bằng ngực trong đá cầu. (Có hình ảnh minh họa)
Tư thế chuẩn bị:.
Khi thực hiện động tác, người chơi thường đứng chân trước chân sau (hoặc có thể đứng hai chân rộng bằng vai ).Mũi bàn chân sau chống xuống đất và hơi xoay ra phía ngoài, sao cho trục của hai bàn chân hợp với nhau thành một góc 45 độ và hai gót chân cách nhau khoảng 35cm - 40 cm. Lúc này trọng tâm cơ thể dồn vào chân trước, thân người hơi khom, tay để tự nhiên dọc theo thân người, mắt quan sát đối phương .
Thực hiện kĩ thuật động tác :
Khi người chơi quan sát thấy cầu bay tới cách ngực khoảng 50cm-60cm phải nhanh chóng chuyển trọng tâm cơ thể ra chân sau. Chân trước duỗi thẳng, chân sau hơi gập gối, thân người hơi ngả, về sau và hơi xoay sang một bên, hai tay để tự nhiên.
Khi cầu cách ngực khoảng 10cm thì đạp mạnh chân sau, hất nhẹ ngực đưa thân trên chuyển động ra trước để phần trước ngực tiếp xức với cầu sao cho quả cầu bật ra về phía chân đá cách người khoảng 70cm-80cm. Thông thường nếu chân đá là chân phải thì tiếp xúc với cầu ở phần ngực trái và ngược lại.
Kết thúc động tác : Sau khi cầu bật ra theo ý muốn, người chơi chuyển trọng tâm cơ thể sang chân trước và nhanh chóng sử dụng các kĩ thuật đá cầu phù hợp có hiệu quả nhất
Tôi quan sát thấy hầu hết trong các buổi tập đầu các em thường mắc các sai lầm như trên, vì thế tôi luôn nhắc nhở hướng dẫn các em sửa sai và đưa ra các bài tập bổ trợ cụ thể nhằm giúp các em không mắc phải các sai lầm và qua các buổi tiếp theo các em đã tiến bộ rõ rệt.
– Hiệu quả và áp dụng.
Qua những tập luyện và huấn luyện cho đội tuyển đá cầu của trường tôi đã áp dụng những kĩ thuật đá cầu trên một cách hiệu quả, sáng tạo trong những giờ tập luyện cho học sinh. Học sinh tập đúng kĩ thuật chất lượng mỗi buổi tập được nâng lên rõ rệt, các em tập luyện một cách hưng phấn, không có hiện tượng mệt
mỏi, chán nản sau mỗi bài tập, các em rất có hứng thú tập luyện với những động tác tấn công hay phát cầu cao chân nghiêng mình và một số động tác có tính nghệ thuật cao. Đã thay đổi được ý nghĩ trong các em từ tham gia chơi đá cầu chỉ là trò chơi giải trí đến nay môn Đá cầu được tập luyện một cách bài bản, đúng kĩ thuật giúp các em ngoài việc giải trí mà còn rèn luyện sức khoẻ, phát huy được năng khiếu làm cơ sở nền tảng cho môn Đá cầu sau này của đội tuyển các cấp.
Học sinh không còn nhút nhát, e dè, sợ sệt mỗi lần tham gia giao lưu hoặc thi đấu thể dục thể thao... mà thay vào đó là sự tự tin, mạnh dạn, hiểu biết rõ luật thi đấu ít phạm vào các lỗi đáng tiếc trong thi đấu. Qua đó còn rèn luyện cho các em về phẩm chất đạo đức, tinh thần đoàn kết, biết giúp đỡ nhau học tập cũng như trong tập luyện thể dục thể thao để cùng tiến bộ.
Qua nghiên cứu và áp dụng kết kiểm tra bài tập kỹ thuật môn Đá cầu (TTTC) của học sinh khối 8 tại trường THCS Cửa Nam trước và sau khi áp dụng bài tập (199 em) năm học vừa qua đạt được như sau:
Kết quả
Trước khi áp dụng bài tập
Sau khi áp dụng bài tập
5 Lớp
Số lượng 199 em
%
Số lượng 199 em
%
Đạt
184 em
92%
198 em
99,5%
Chưa đạt
15 em
8%
1 em
0,5%

Những thành tích mà tôi đạt được trong quá trình công tác giảng dạy và huấn luyện đội Đá cầu trường và Thành phố khi tham gia Hội Khỏe Phù Đổng cấp cụm trường, Thành những năm gần đây:
Năm học
2014 - 2015
2016 - 2017
2018 – 2019
2020 - 2021
Thành tích
cấp cụm trường

1 giải nhất nội dung đội tuyển nữ
1 giải nhất, 1
giải	nhì,	1 giải ba
1 giải nhất,
2 giải ba
Học	sinh	tham gia cấp tỉnh.


2 học sinh
2 học sinh,
1 giải nhì

Năm học 2009 – 2010 đã có 2 học sinh của trường được tham gia thi đấu cấp Tỉnh, và năm học 2011 – 2012 có 3 học sinh tham gia thi đấu cấp Tỉnh và đạt 1 giải nhì nội dung đôi Nữ.
C - KẾT LUẬN
–Ý nghĩa.
Qua quá trình tập luyện giúp học sinh hiểu và nắm bắt được những kỹ thuật đá cầu và yêu thích môn Đá cầu, qua đó học sinh có ý thức tập luyện thường xuyên nhằm tăng cường sức khỏe, vừa được giao lưu giải trí và học hỏi kinh nghiệm với bạn bè xung quanh.
– Khả năng áp dụng.
Học sinh các khối 6,7,8,9 ở trường THCS đều có thể tham gia luyện tập.
III- Bài học kinh nghiệm và hướng phát triển.
Việc áp dụng các biện pháp hướng dẫn học sinh tập luyện các kỹ thuật và kỹ thuật nêu trên cần phải thực hiện một cách nghiêm túc, thường xuyên. Học sinh cần được trang bị đầy đủ giày, tất, dụng cụ tập luyện đầy đủ thì kết quả luôn đạt được tốt hơn.
Giáo viên trước khi hướng dẫn tập luyện cần phải nghiên cứu thật kĩ giáo án và kĩ thuật từng động tác một cách nhuần nhuyễn. Luôn theo dõi, ghi chép những kết quả sau mỗi buổi tập để tổng kết rút kinh nghiệm cho buổi tập sau.
Trong giờ tập luyện luôn chú ý đến sự đảm bảo an toàn cho học sinh tạo không khí buổi tập được sôi nổi, hưng phấn, động viên kịp thời nhằm phát huy tối đa những năng khiếu của học sinh.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã áp dụng trong quá trình tập luyện của bản thân và cũng đã có được những kết quả khả quan. Tuy nhiên vẫn chưa hoàn chỉnh vì vậy tôi rất mong muốn được sự góp ý chân thành của những đồng nghiệp, các bạn yêu thích thể thao để môn Đá cầu ngày càng phát triển và hoàn thiện.
IV – Đề xuất kiến nghị
Đối với các bậc cha mẹ học sinh luôn quan tâm đến việc học tập của các con em mình. Mặt khác cũng cần dành cho các em một khoảng thời gian vui chơi, tập luyện thể dục thể thao giúp các em phát triển được những năng khiếu bản thân.
Đối với nhà trường cần tạo điều kiện cho các em có được sân chơi rộng rãi, an toàn. Thường xuyên tổ chức các phong trào TDTT liên trường để các em có điều kiện tham gia thi đấu, cọ sát với các bạn trường khác và xem đây là một hoạt động thường xuyên của nhà trường.
Đối với lãnh đạo cấp trên mở các lớp năng khiếu cho học sinh tham gia đồng thời mở lớp tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên dạy thể dục nhằm nâng cao trình độ và kiến thức chuyên môn hơn. Có chế độ bồi dưỡng ngoài giờ, hoạt động ngoại khoá để giáo viên luyện tập cho học sinh được tốt hơn.
Như vậy việc tập luyện TDTT thường xuyên và có kế hoạch hợp lý thì sức khỏe và thành tích chắc chắn sẽ được nâng lên
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và góp ý của quý thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để tôi có thể hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này./.